Το τελευταίο διάστημα υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον για τη χρήση της ηλιακής ενέργειας για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα. Η μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρικό ρεύμα γίνεται με την χρήση φωτοβολταϊκών (Φ/Β) συστημάτων(1).
Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι η πιο διαδεδομένη μορφή ενέργειας με εφαρμογές σε ένα ευρύ φάσμα ανθρώπινων δραστηριοτήτων (οικιακή, βιομηχανική, αστική κ.λπ.).
Οι δεσμεύσεις των κυβερνήσεων μετά το Πρωτόκολλο του Κυότο(2) για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακος, αλλά και οι αυξημένες τιμές του πετρελαίου τα τελευταία 2-3 χρόνια, οδήγησαν την ΕΕ στη δημιουργία κινήτρων για την ανάπτυξη των ΑΠΕ(3).
0Τα πρώτα κίνητρα ξεκίνησαν το 2001-2 από τη Γερμανία και επεκτάθηκαν τα επόμενα χρόνια και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ελλάδα).
Υπάρχει τριπλασιασμός της παγκόσμιας ζήτησης Φ/Β από το 2002 μέχρι το 2005. Τα 1500 ΜW εγκατεστημένης ισχύος του 2005 με βάση τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις του 2006 αναμενόταν να διπλασιαστούν το 2010. Κάτι που έχει ήδη επιτευχθεί από φέτος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2005 το 63% των Φ/Β εγκαταστάθηκε εντός ΕΕ με ηγετικό το ρόλο της Γερμανίας. Η ΕΕ ως αγορά Φ/Β αναμένεται ότι θα συνεχίσει να είναι η μεγαλύτερη του κόσμου και στα επόμενα χρόνια.
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαΐου του 2007, η ΕΕ ανέλαβε μονομερώς την υποχρέωση να μειώσει κατά 20% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος.
Στην Ελλάδα με την ψήφιση του Ν. 3468 του 2006 δημιουργήθηκε το πλαίσιο για τη δημιουργία της νέας αγοράς των Φ/Β.
Τον Απρίλιο του 2007 παρουσιάστηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης η πρώτη φάση του προγράμματος ανάπτυξης Φ/Β που καταρτίστηκε από τη ΡΑΕ με ενδεικτικό αρχικό στόχο τα 700 MW (που αναθεωρήθηκε στα 840 MW τον Ιούλιο του 2007) μέχρι το 2020. Η ενεργοποίηση της σχετικής νομοθεσίας και του σχετικού προγράμματος προσέλκυσε μεγάλο αριθμό αιτήσεων για άδειες παραγωγής.
Μέχρι τέλος του 2007 και με βάση το πρόγραμμα του Υπουργείου αναμένεται να δοθούν άδειες μέχρι 250 MW για την Ηπειρωτική Ελλάδα, τα οποία όπως φαίνεται έχουν υπερκαλυφθεί από τις αιτήσεις.
Ας δούμε λοιπόν γιατί η δημιουργία Φ/Β μονάδων είναι μία ελκυστική επένδυση στην Ελλάδα :
1. Οπως προαναφέρθηκε η μεγαλύτερη αγορά του κόσμου είναι η Γερμανία. Η βασική παράμετρος για την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας με Φ/Β είναι η ηλιοφάνεια. Συγκρίνοντας Ελλάδα και Γερμανία κάποιος μπορεί σαφώς να διαπιστώσει την αυξημένη ενέργεια (κατά 15-20%) που είναι δυνατόν να παραχθεί στην Ελλάδα λόγω της μεγαλύτερης ηλιοφάνειας.
2. Τα Φ/Β έχουν μεγαλύτερη παραγωγή τις μεσημεριανές ώρες, όταν υπάρχει η μεγαλύτερη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Επιπλέον, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι μεγαλύτερη τους καλοκαιρινούς μήνες όταν παρουσιάζεται και η μεγαλύτερη ζήτηση λόγω των κλιματιστικών. Επομένως όχι μόνο δεν είναι ανταγωνιστικές στην παραγωγή της ΔΕΗ, αλλά αντιθέτως εγχέουν ηλεκτρική ενέργεια στο δίκτυο όταν υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη και πιθανότητα blackout.
3. Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που ψηφίστηκε στις 6-6-2006 (N. 3468/2006), κάθε κιλοβατώρα που παράγεται από τον ήλιο και εγχέεται στο δίκτυο της ΔΕΗ, θα ενισχύεται με 0,4-0,5 ευρώ. Η σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας ισχύει για δέκα (10) έτη και μπορεί να παρατείνεται για δέκα (10), επιπλέον, έτη, μονομερώς, με έγγραφη δήλωση του παραγωγού. Η τιμή αυτή αναπροσαρμόζεται κάθε έτος με βάση τις μεσοσταθμικές αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ ή το 80% του πληθωρισμού.
4. Το Ιούλιο του 2007 υπεγράφη ο Αναπτυξιακός Νόμος ο οποίος προβλέπει επιδότηση της επένδυσης μέχρι 40%
Οι ανωτέρω λόγοι καθιστούν την επένδυση σε Φ/Β μία από τις ελκυστικότερες σήμερα. Αυτό που πρέπει να ληφθεί υπόψη από τον επενδυτή για να πάρει την τελική απόφαση είναι οι στόχοι και επιδιώξεις του, τα διαθέσιμα κεφάλαιά του, η ικανότητα δανεισμού του, σύγκριση με δυνατότητες επενδύσεων σε άλλους τομείς.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι λαμβάνοντας υπόψη σενάριο το οποίο περιλαμβάνει 25% κάλυψη της επένδυσης από ίδια κεφάλαια, 40% επιδότηση από τον Αναπτυξιακό Νόμο, και 35% δανεισμό είναι δυνατόν να επιτευχθεί απόδοση κεφαλαίων (IRR(7)) από 12% μέχρι και 18%. Στο σενάριο αυτό λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα:
- Δεκαετής δανεισμός
-Λειτουργικά έξοδα (επιστασία, συντήρηση, ασφάλιση εξοπλισμού κ.λπ.)
- Μια μέση ηλιοφάνεια
- Γραφειοκρατικά έξοδα και φορολογία.
Κατά περίπτωση είναι δυνατόν το IRR να ξεπεράσει και το 20% σε περιοχή αυξημένης ηλιοφάνειας, μεγάλου Φ/Β πάρκου (μεγαλύτερο του 1 MW), διαφορετικής σύνθεσης των πηγών χρηματοδότησης (αναλογία ιδίων κεφαλαίων, δανεισμού). Από τη σύνθεση των πηγών χρηματοδότησης εξαρτάται και η περίοδος αποπληρωμής (payback period) της επένδυσης που μπορεί να κυμαίνεται ενδεικτικά από 5-6 έως 12 έτη.
Από τα ανωτέρω γίνεται ξεκάθαρο ότι μία επένδυση σε Φ/Β χρειάζεται λεπτομερή ανάλυση των παραμέτρων της καθώς επίσης και του σχετικού επενδυτικού κινδύνου. Σε καμία περίπτωση δεν εγγυάται εύκολο και γρήγορο κέρδος, αλλά αποτελεί μία σοβαρή επένδυση με μακροχρόνια προοπτική και απόδοση.
Το γεγονός ότι το κόστος της επένδυσης που απαιτείται είναι σχετικά υψηλό, σε συνδυασμό με την πολύ ικανοποιητική μεν απόδοση κεφαλαίων, αλλά σε βάθος χρόνου επιστροφή αυτών, καθιστά αναγκαία τη συνεχή και απρόσκοπτη λειτουργία της Φ/Β μονάδας για 20 έτη.
Επομένως, ο μεγαλύτερος επιχειρηματικός κίνδυνος που αναλαμβάνεται από τον επενδυτή είναι ότι το Φ/Β πάρκο θα πρέπει να λειτουργεί χωρίς διακοπή για τουλάχιστον 20 έτη. Το αποτέλεσμα αυτό εξασφαλίζεται μόνο εφόσον επιτευχθεί συνεργασία με αξιόπιστους προμηθευτές που παρέχουν εγγυημένη ελάχιστη απόδοση της παραγωγής του πάρκου για 20 έτη.
Παραπομπές:
(1) http://www.cres.gr/kape/energeia_politis/energeia_politis_photovol.htm
(2) http://europa.eu/scadplus/glossary/kyoto_protocol_el.htm
(3) Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
(4) http://www.rae.gr/lic/lic_mainc.htm
(5) European commission Joint Research Centre: http://re.jrc.ec.europa.eu/pvgis/countries/countries-europe.htm
(6) http://www.helapco.gr
(7) IRR: Internal Rate of Return.
30-5-2008
http://www.plant-management.gr/index.php?id=3642